Οι Τσάμηδες και ο Εμφύλιος Πόλεμος ...

Του ΑΝΤΩΝΗ Ν. ΒΕΝΕΤΗ (proinoslogos gr)

* Το 1949 ο εμφύλιος πόλεμος εμαίνετο στην Ελλάδα. Με την εκπόρθηση της Μουργκάνας, από τον Εθνικό Στρατό, τον Σεπτέμβριο του 1948, οι αντάρτες του λεγόμενου «Δ.Σ.Ε.» μεταφέρουν συλλήβδην τους πληθυσμούς της Μουργκάνας στην «Λαϊκή Δημοκρατία» της Αλβανίας. Παρά τα εμφανή σημάδια της συντριπτικής ήττας που αναμενόταν, οι κομμουνιστές ενέτειναν τις προσπάθειές τους και η εμφύλια διαμάχη συνεχίζονταν αδυσώπητη.
Τότε, την άνοιξη του 1949, οι αντάρτες προσπαθούν να στρατολογήσουν τους Τσάμηδες που, μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 1944, είχαν καταφύγει στην Αλβανία για ν’ αποφύγουν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους, κατά την διάρκεια της Κατοχής, κατά την οποίαν ετάχθησαν συνολικά, σαν Κοινότητα, όπως π.χ. οι Σουδήτες της Τσεχοσλοβακίας, με το μέρος πρώτα των Ιταλών και ύστερα των Γερμανών Ναζιστών.

Σχηματίστηκαν μάλιστα και στρατιωτικά σώματα Τσάμηδων, τα οποία συνεργαζόμενα με τις κατοχικές δυνάμεις, εδήωναν την Θεσπρωτία και καταπίεζαν εμφανώς και ακόμα μέχρι εξοντώσεως τους ελληνικούς πληθυσμούς.
Έτσι τότε, την άνοιξη του 1949, οι Έλληνες Κομμουνιστές προσπάθησαν να πείσουν τους Τσάμηδες, που είχαν καταφύγει στην Αλβανία του Εμβέρ Χότζα, να ενταχθούν στρατιωτικά στον «Δ.Σ.Ε.» και να πολεμήσουν, μαζί τους, κατά της νόμιμης κυβέρνησης της Ελλάδος. Η προσπάθεια αυτή των Κομμουνιστών απέτυχε και γιατί οι Τσάμηδες αδιαφόρησαν και, κυρίως, γιατί ο Εμβέρ Χότζα, φοβήθηκε, μήπως αυτό αποτελούσε για την Ελλάδα Casus Beli με πιθανή εισβολή του Ελληνικού Στρατού στην Αλβανία. Έτσι η προσπάθεια του «Δ.Σ.Ε.» να επιστρατεύσουν τους Τσάμηδες απέτυχε και τον Αύγουστο του 1949, μετά την ολοκληρωτική ήττα τους κατέφυγαν στις «Λαϊκές Δημοκρατίες».
Να όμως πώς περιγράφει ο δημοσιογράφος Γ. Μανιατάκος στο ΒΗΜΑ της 3-5-1949, τις προσπάθειες των Ελλήνων κομμουνιστών να επιστρατεύσουν τους Τσάμηδες.
«Η επιστράτευσις  των Τσάμηδων»
«...Νεώτεραι πληροφορίαι, απολύτως αυθεντικαί αναφέρουν ότι εκ μέρους των Αλβανικών αρχών και απεσταλμένων του συμμοριακού αρχηγείου, καταβάλλονται μεγάλαι προσπάθειαι προς επιστράτευσιν Τσάμηδων διά να καταστή δυνατόν να ενισχυθή με μίαν μεραρχίαν ή τουλάχιστον με μίαν ταξιαρχίαν ο συμμοριακός στρατός. Αναφέρεται ότι έγιναν και νέαι συγκεντρώσεις κυρίως εις την περιοχήν της Μουζακιάς, κατά τας οποίας εδηλώθη σαφώς εις τους συνελθόντες Τσάμηδες ότι οφείλουν να ενταχθούν εις τον συμμοριακόν στρατόν, άλλως θα διακοπή η παροχή τροφίμων εις αυτούς και τας οικογενείας των. Εις όλας τας συγκεντρώσεις διετυπώθησαν αντιρρήσεις εκ μέρους των Τσάμηδων, οι οποίοι κατέφυγον εις Αλβανίαν μετά την αποχώρησιν των Γερμανών και διατηρούν ακόμα την ελληνικήν υπηκοότητα. Πάντως μερικαί χιλιάδες ηναγκάσθησαν εκβιαστικώς να δεχθούν και εστάλησαν εις στρατόπεδα προς εξοπλισμόν και εκγύμνασιν. Εκτός τούτου η Αλβανική Κυβέρνησις συνέστησεν ειδικήν υπηρεσίαν εις την οποίαν μετέχουν και αντιπρόσωποι των συμμοριτών και η οποία κατήρτισε σχέδιον επιστρατεύσεως όλων των ευρισκομένων εις Αλβανίαν Ελλήνων υπηκόων που δύνανται να φέρουν όπλα, αναμένεται δε ότι θα αρχίση συντόμως πραγματοποιουμένη η επιστράτευσίς των».
«Το Βήμα», 3.5.1949
Γ. Μανιατάκος
proinoslogos gr